Décision n° 2020-860 QPC du 15 octobre 2020 – Décision de renvoi CE; Commentaire Décision n° 2020-860 QPC du 15 octobre 2020 Syndicat des agrégés de l’enseignement supérieur et autre
Fransız Anayasa Konseyi (Konsey), eğitim sendikalarının yaptığı itiraz sonucu, 15 Ekim 2020 tarihli somut norm denetimi kararında, iş yerinde temsil edilmeyen sendikalara ilişkin düzenlemeyi eşitlik ilkesine aykırı buldu.
Anayasa aykırılık itirazının konusunu, sözleşmeye dayalı fesih (rupture conventionnelle) olarak adlandırılan ve kamu görevlisi ile bağlı olduğu idare arasında, iki tarafın nihai fesih koşulları üzerinde karşılıklı mutabakata dayalı olarak gerçekleştirdikleri bir anlaşma meydana getirmekteydi.
İlgili yasal düzenleme uyarınca, fesih görüşmeleri esnasında kamu görevlisine, kanunda tüketici olarak sayılmış kişiler danışmanlık edebilmektedir. Anayasaya aykırılık itirazına konu olan kanun hükmü, kamu görevlisinin çalıştığı kurumdaki temsilci sendika örgütü tarafından atanan bir danışman tarafından asiste edilmesine imkân sağlamaktaydı. Bu çerçevede kamu görevlisinin temsilci olmayan bir sendikadan danışmanlık yardımı alamamasının anayasaya aykırı olduğu iddia edilmiştir.
Konsey, kanun koyucunun farklı durumları farklı şekilde düzenlemesinin eşitlik ilkesine engel teşkil etmediğini veya genel çıkarın gerektirdiği durumlarda bu ilkeden sapılabileceğini ifade etse de her iki durumda da ortaya çıkan farklı muamelenin, bu farklılığı yaratan kanunun amacı ile bir illiyet bağı içinde olması gerektiğini belirtmiştir.
Konsey temsilci olan ve olmayan sendikalara yönelik farklı bir muamelenin olduğunu ve temsilci sendikaların, temsilcileri ve danışma organlarındaki rolleri nedeniyle diğer sendikalarla aynı durumda olmadığını kabul etmekle birlikte, farklı muamelenin gerekçelendirilemediği sonucuna ulaşmıştır.
Konseye göre fesih görüşmelerinde kamu görevlisinin danışmanlık almasını öngören yasal düzenleme, kamu görevlisinin menfaatini koruma amacıyla çıkarılmıştır. Bu haliyle danışmanın bağlı bulunduğu sendikanın temsilcilik vasfının olup olmamasının, danışmanlık göreviyle bir bağlantısı bulunmamaktadır.
Sonuç olarak muameledeki farklılık, ile kanunun çıkarılış amacı arasında illiyet bulunmamaktadır, dolayısıyla temsilci olmayan sendikadan danışmanlık yardımı alınamaması eşitlik ilkesini ihlal etmektedir.